Thiểu năng là gì? Phân loại và các cấp độ thiểu năng

Những người mắc chứng thiểu năng trí tuệ thường gặp phải các vấn đề liên quan đến khả năng nhận thức và trí tuệ. Họ thường không thể thực hiện các hoạt động hàng ngày một cách tự động như những người có phát triển bình thường. Thay vào đó, họ cần sự hỗ trợ và giúp đỡ từ người khác để tham gia vào các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Vậy chúng ta cùng Limosa tìm hiểu về khái niệm thiểu năng là gì.

1. Thiểu năng là gì? Phân loại các dạng thiểu năng là gì?

Thiểu năng là khi một người có khả năng về thể chất, tinh thần, hoặc cả hai bị hạn chế trong khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày thông thường. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng của họ trong các lĩnh vực như giao tiếp, học tập, làm việc, tham gia vào hoạt động xã hội và tự chăm sóc bản thân.

Các dạng thiểu năng có thể được phân loại dựa trên nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như nguyên nhân gây ra, mức độ ảnh hưởng và khả năng tương tác với môi trường xung quanh. Dưới đây là một số phân loại chính của các dạng thiểu năng:

• Thiểu năng vận động: Hạn chế trong khả năng vận động, bao gồm sự di chuyển, lực tay, lực chân, và khả năng thực hiện các hoạt động thể dục.
• Thiểu năng tâm thần: Bao gồm các rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, rối loạn tâm thần phân liệt, rối loạn tâm thần kép và nhiều rối loạn tâm thần khác.
• Thiểu năng trí tuệ: Khả năng trí tuệ của cá nhân bị hạn chế so với người khác cùng độ tuổi. Có thể phân thành các cấp độ như thiểu năng trí tuệ nhẹ, vừa phải, nghiêm trọng và sâu.
• Thiểu năng thị giác: Mất hoặc hạn chế về khả năng nhìn thấy đối tượng hoặc màu sắc.
• Thiểu năng thính giác: Mất hoặc hạn chế về khả năng nghe và hiểu âm thanh.
• Thiểu năng ngôn ngữ: Hạn chế trong khả năng sử dụng ngôn ngữ, bao gồm khả năng ngôn ngữ nói và viết.
• Thiểu năng giao tiếp: Khó khăn trong việc giao tiếp hiệu quả với người khác.
• Thiểu năng phát triển: Gồm các rối loạn phát triển như tự kỷ, hội chứng Down, hội chứng Rett và các rối loạn phát triển khác.

2. Các cấp độ thiểu năng là gì?

Các cấp độ thiểu năng trí tuệ ở trẻ thường được phân loại dựa trên chỉ số IQ và khả năng thích nghi với môi trường xã hội. Có một loạt các hệ thống phân loại, nhưng phân loại phổ biến nhất thường dựa trên hệ số thông minh (IQ). Dưới đây là các cấp độ chính của thiểu năng trí tuệ ở trẻ:

Thiểu năng trí tuệ nhẹ (Mild Intellectual Disability):

• IQ: Khoảng 50-69.
• Đặc điểm: Trẻ có thể học được cơ bản về đọc, viết và tính toán. Họ thường có khả năng tự chăm sóc cơ bản và tham gia vào các hoạt động hàng ngày. Trẻ thiểu năng trí tuệ nhẹ thường có khả năng xã hội và tương tác tốt, nhưng có thể gặp khó khăn trong việc hiểu và áp dụng kiến thức phức tạp.

Thiểu năng trí tuệ vừa phải (Moderate Intellectual Disability):

• IQ: Khoảng 35-49.
• Đặc điểm: Trẻ cần hỗ trợ lớn trong việc học hành, tự chăm sóc và tham gia vào các hoạt động hàng ngày. Họ thường có khả năng giao tiếp cơ bản và hiểu một số ngôn ngữ đơn giản. Trẻ thiểu năng trí tuệ vừa phải có thể học được một số kỹ năng cơ bản như cách sử dụng tiền và thực hiện một số công việc đơn giản.

Thiểu năng trí tuệ nghiêm trọng (Severe Intellectual Disability):

• IQ: Khoảng 20-34.
• Đặc điểm: Trẻ cần hỗ trợ liên tục trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Họ thường không có khả năng tự chăm sóc và cần sự giúp đỡ trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày. Trẻ thiểu năng trí tuệ nghiêm trọng có khả năng giao tiếp hạn chế và thường chỉ hiểu được một số từ cơ bản.

Thiểu năng trí tuệ sâu (Profound Intellectual Disability):

• IQ: Dưới 20.
• Đặc điểm: Trẻ yêu cầu hỗ trợ toàn diện và liên tục trong mọi khía cạnh. Họ thường không thể tự chăm sóc và không có khả năng giao tiếp hiệu quả. Trẻ thiểu năng trí tuệ sâu thường có năng lực tự chăm sóc như một trẻ sơ sinh.

3. Người thân nên làm gì khi trong gia đình có người thiểu năng?

Khi trong gia đình có người thiểu năng, việc hỗ trợ và chăm sóc cho họ đòi hỏi sự tôn trọng, sự quan tâm và kiên nhẫn. 

• Tạo môi trường gia đình thân thiện, an toàn và ủng hộ cho người thiểu năng. Điều này giúp họ cảm thấy tự tin và yêu thương trong môi trường gia đình.
• Hiểu rằng người thiểu năng có những khả năng và hạn chế riêng. Chấp nhận họ như những người thực sự trong gia đình và tôn trọng sự đa dạng này.
• Đảm bảo người thiểu năng có cơ hội học tập và phát triển tốt nhất theo khả năng của họ. Tìm kiếm các chương trình giáo dục phù hợp với nhu cầu của họ.
• Dành thời gian và sự chú ý riêng cho người thiểu năng. Hãy thể hiện tình yêu thương và quan tâm thông qua việc dành thời gian kết nối và thực hiện các hoạt động cùng nhau.
• Khuyến khích và hỗ trợ người thiểu năng phát triển độc lập và tự chăm sóc bản thân trong phạm vi khả năng của họ.
• Tạo cơ hội cho người thiểu năng tham gia vào các hoạt động xã hội, học hỏi kỹ năng xã hội và xây dựng mối quan hệ.
• Tìm kiếm hỗ trợ từ các chuyên gia, như các bác sĩ, nhà tâm lý học, giáo viên dạy kỹ năng đặc biệt, để có kiến thức và hướng dẫn trong việc chăm sóc
• Tạo cơ hội cho người thiểu năng tham gia vào hoạt động thể thao, vui chơi và giải trí thích hợp với khả năng của họ.

Trên đây là thông tin về thiểu năng là gì mà nhiều người đang rất quan tâm. Người bị thiểu năng cần được những người xung quanh hỗ trợ và giúp đỡ nhiều trong cuộc sống. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ Trung tâm sửa chữa điện lạnh – điện tử Limosa qua HOTLINE 1900 2276 nhé.