Tại sao có động đất? Động đất được chia thành bao nhiêu cấp độ?

Động đất là một hiện tượng tự nhiên rất phổ biến trên Trái Đất. Nó không chỉ gây ảnh hưởng lớn đến con người và các vật thể, mà còn có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như thiệt hại về người và tài sản. Vậy tại sao có động đất và động đất được chia thành bao nhiêu cấp độ? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng động đất.

1. Động đất là gì?

Động đất là hiện tượng di chuyển của đá trên lớp vỏ Trái Đất khiến cho mặt đất rung lên và xuống. Nguyên nhân chính của động đất là do sự tích tụ năng lượng trong lòng Trái Đất. Khi năng lượng tích tụ quá lớn, đá sẽ bị nén và khi đứt nén, năng lượng tích tụ sẽ được giải phóng, tạo ra sự rung động cực mạnh trên mặt đất.

Động đất có thể xảy ra ở bất cứ đâu và bất cứ lúc nào, thường xuyên xảy ra trên khắp các vùng địa hình trên Trái Đất. Có những động đất nhỏ chỉ cảm nhận được bằng các thiết bị cảm biến, cũng có những động đất lớn có thể làm rung chuyển nhiều quốc gia.

Tuy nhiên, không phải mọi sự di chuyển của đất đều gọi là động đất. Phải có ít nhất hai hoặc nhiều hơn các tấm đá đang di chuyển mới có thể gọi là động đất. Nếu chỉ có một tấm đá di chuyển, ta gọi đó là sụt lún hay sạt lở đất.

2. Chuyên gia lý giải vì sao động đất không thể dự báo được

Theo các chuyên gia nghiên cứu về động đất, hiện tượng này không thể dự báo được do tính chất bất ngờ của nó. Động đất có thể xảy ra ở bất kỳ điểm nào và bất kỳ lúc nào, không có quy luật nhất định để dự đoán được. Thậm chí, việc gần như không thể dự báo được độ lớn và thời gian xảy ra của một trận động đất khiến cho việc cảnh báo và đối phó trở nên khó khăn.

Mặc dù đã có những nghiên cứu và công nghệ được sử dụng để cố gắng dự báo động đất, nhưng chúng vẫn còn rất hạn chế và không thể đưa ra được những dự đoán chính xác. Do đó, việc chuẩn bị và ứng phó trong trường hợp xảy ra động đất là điều cần thiết và quan trọng.

3. Nguyên nhân dẫn đến động đất

Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến động đất. Tuy nhiên, nguyên nhân chính là do hoạt động kéo giãn và thôi tha của các tấm đá tạo nên lớp vỏ Trái Đất. Khi các bộ phận của lớp vỏ di chuyển và va chạm với nhau, năng lượng tích tụ và được giải phóng, tạo ra những trận động đất.

Một nguyên nhân khác cũng không kém phần quan trọng là sự nóng chảy của lõi Trái Đất. Mỗi khi lõi Trái Đất nóng chảy và đổ lên bề mặt, nó sẽ kéo các tấm đá xung quanh di chuyển, gây ra những trận động đất mạnh.

Ngoài ra, các hoạt động của con người cũng có thể dẫn đến động đất, như đào hầm, đào đường, khai thác dầu và khảo sát thăm dò dưới lòng đất. Tất cả những hoạt động này đều có thể làm thay đổi cấu trúc của lớp vỏ Trái Đất, gây ra những biến đổi lớn và dẫn đến các trận động đất.

4. Động đất được chia thành bao nhiêu cấp độ

Động đất được phân loại theo độ lớn hay độ mạnh của nó, thường được đo bằng thang đo Richter. Thang đo này được phát minh bởi hai nhà khoa học Charles Richter và Beno Gutenberg vào năm 1935 và đã được sử dụng rộng rãi để đo động đất trên khắp thế giới.

Tùy vào độ lớn, động đất được chia thành bảy cấp độ, từ cấp độ 1 (động đất nhỏ gần như không thể cảm nhận được) đến cấp độ 7 (động đất cực kỳ mạnh có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng). Sau đây là bảng phân loại động đất theo thang đo Richter:

Thang đo Richter	Cường độ động đất
Dưới 2	Nhỏ
Từ 2 – 3	Nhỏ
Từ 3 – 4	Đánh rơi đồ vật
Từ 4 – 5	Gây hao hụt tài sản và lỗi hệ thống điện thoại
Từ 5 – 6	Hủy hoại các công trình xây dựng, đường đi
Từ 6 – 7	Gây nguy hiểm đến tính mạng con người và thiệt hại nặng nề về tài sản
Trên 7	Cực kỳ nguy hiểm, gây ra hậu quả to lớn

5. Độ lớn của động đất

Độ lớn của động đất được đo bằng cách so sánh với động đất đã xảy ra trước đó. Một động đất cùng cấp độ nhưng có thể mang lại hậu quả khác nhau tùy thuộc vào vị trí, địa hình và cấu trúc của khu vực bị ảnh hưởng.

Độ lớn của một trận động đất cũng phụ thuộc vào độ sâu của tấm đá di chuyển. Các trận động đất càng gần mặt đất sẽ có động lực mạnh hơn, gây ra những hậu quả to lớn hơn so với các trận động đất ở độ sâu lớn.

Một trong những trận động đất được ghi nhận có động lực mạnh nhất là trận động đất Tohoku năm 2011 ở Nhật Bản với động lực đo được là 9,1 độ Richter. Tuy nhiên, để hiểu được độ lớn của một trận động đất, không chỉ cần xem xét động lực mà còn phải tính đến độ sâu và vị trí của nó.

6. Động đất nguy hiểm như thế nào?

Động đất không chỉ gây thiệt hại về tài sản, mà còn nguy hiểm đến tính mạng con người. Tùy vào độ lớn và địa điểm xảy ra, động đất có thể gây ra nhiều hậu quả khác nhau. Các hậu quả chính của động đất bao gồm:

• Tàn phá đô thị và cơ sở hạ tầng: Các trận động đất mạnh có thể làm sập các công trình xây dựng và đường đi, làm thiệt hại nặng về cơ sở hạ tầng.
• Chấn thương và tử vong: Nguy cơ bị chấn thương hoặc tử vong do động đất rất cao, đặc biệt là ở những khu vực đông dân cư và chật chội, thiếu an toàn.
• Hủy hoại môi trường: Động đất có thể gây ra các hiện tượng khác nhau như sạt lỡ, lở đất, sóng thần, tạo ra những hậu quả nghiêm trọng cho môi trường sống của con người và các loài vật.
• Gây ra các tai nạn khác: Bên cạnh những hậu quả trực tiếp, động đất còn có thể gây ra các tai nạn liên quan như các vụ nổ ga khí đốt, lửa cháy, bùng nổ bể chứa hóa chất hay ô nhiễm môi trường.

7. Những trận động đất lớn nhất thế giới

Trên thế giới, đã có rất nhiều trận động đất lớn và để hiểu rõ hơn về sức mạnh của chúng, hãy cùng tìm hiểu về những trận động đất được ghi nhận lớn nhất trong lịch sử.

7.1. Trận động đất mạnh 9,2 độ Richter tại Mỹ

Vào ngày 27 tháng 3 năm 1964, một trận động đất mạnh 9,2 độ Richter đã xảy ra tại Alaska, Hoa Kỳ. Đây là một trong những trận động đất mạnh nhất trong lịch sử và đã gây thiệt hại đến tài sản và con người, cũng như tạo ra các hiện tượng như sóng thần và sạt lỡ bờ biển.

Trận động đất này có độ lớn 9,2 độ Richter và kéo dài trong khoảng 4 phút. Nó đã gây ra hàng loạt các hậu quả nghiêm trọng như làm sập một số khu vực, gây chấn thương và tử vong cho nhiều người. Thậm chí, nó còn gây ra các thay đổi địa hình lớn ở Alaska và làm gia tăng diện tích của bang này lên gần 3 mét.

7.2. Động đất tại Tứ Xuyên, Trung Quốc khiến 10 triệu người mất nhà cửa

Vào ngày 28 tháng 5 năm 2008, một trận động đất mạnh 7,9 độ Richter đã xảy ra tại tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Với động lực mạnh và kéo dài trong khoảng 2 phút, đây được coi là một trong những trận động đất tồi tệ nhất trong lịch sử Trung Quốc.

Trận động đất này đã làm chết hàng trăm nghìn người và làm hơn 10 triệu người mất nhà cửa. Nó cũng đã gây ra các hiện tượng nghiêm trọng như sạt lỡ, thiếu nước sạch và bùng nổ bể chứa hóa chất, gây ra những hậu quả khôn lường cho đời sống của người dân địa phương.

7.3. Thảm họa động đất tại Thổ Nhĩ kỳ – Syria

Vào ngày 26 tháng 12 năm 1939, một trận động đất mạnh 7,8 độ Richter đã xảy ra tại vùng Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Trận động đất này đã làm chết gần 30.000 người và làm hàng ngàn ngôi nhà bị sập. Nó cũng đã gây ra các thiệt hại trên diện rộng đến tài sản và các khu vực xung quanh.

7.4. Trận động đất Tohoku – Nhật Bản năm 2011

Trận động đất Tohoku năm 2011 là một trong những trận động đất lớn nhất trong lịch sử. Vào ngày 11 tháng 3, một trận động đất mạnh 9,1 độ Richter đã xảy ra ở vùng Thái Bình Dương gần bờ biển Đông Bắc Nhật Bản. Nó đã gây ra các hiệu ứng nghiêm trọng như sóng thần, sạt lỡ bờ biển và tạo ra những hậu quả nghiêm trọng cho con người và môi trường.

Động đất là một hiện tượng tự nhiên có thể xảy ra bất cứ lúc nào và gây ra những tác động mạnh mẽ lên con người và môi trường sống. Việc hiểu rõ về độ lớn và tính nguy hiểm của các trận động đất là cực kỳ quan trọng để có những phương pháp ứng phó hiệu quả, giảm thiểu được các thiệt hại và bảo vệ tính mạng của con người. Vì vậy, chúng ta cần cẩn trọng và chuẩn bị sẵn sàng trước những trận động đất có thể xảy ra trong tương lai.

Trung tâm sửa chữa điện lạnh – điện tử Limosa hi vọng qua bài viết về câu hỏi tại sao có động đất, các bạn sẽ có thể trả lời cho câu hỏi này.