Tại sao cá hồi chết sau khi đẻ trứng và vòng đời của cá hồi

Cá hồi là một loài cá đặc biệt và bạn biết đến cá hồi này khi đến ăn những tiệm sushi của Nhật Bản. Tuy nhiên vòng đời của cá hồi lại vô cùng đau thương. Có lẽ còn rất nhiều điều thú vị về loài cá hồi mà bạn còn chưa biết hết. Hãy cùng Trung tâm sửa chữa điện lạnh – điện tử Limosa tìm hiểu những thông tin về cá hồi, tại sao cá hồi chết sau khi đẻ trứng, để hiểu hơn về loài sinh vật này nhé. 

1. Tìm hiểu về tập quán sinh sản ở cá hồi

• Trước khi tìm hiểu về tại sao cá hồi chết sau khi đẻ trứng, chúng ta hãy dành thời gian để đọc thêm về tập quán sinh sản ở loài cá này. Đặc tính của cá hồi là sẽ bơi ngược dòng tìm về cội nguồn để đẻ trứng. Cá hồi thường tìm đến các khu vực các dòng suối nước ngọt để đẻ trứng. Khi lớn lên, những sự phát triển và thay đổi hóa học giúp chúng thích nghi được với môi trường nước mặn, nên chúng có xu hướng di cư ra vùng biển nước mặn. Đến khi trưởng thành và vào mùa sinh sản, loài cá này lại quay trở lại vùng nước ngọt để đẻ trứng.

• Đa số các loài cá hồi đều sống theo quy luật trên. Trước khi ngược dòng về vùng nước ngọt, chúng cũng đã trải qua giai đoạn sống ở vùng nước mặn để sinh trưởng, phát triển, nạp rất nhiều chất để tích trữ mỡ và năng lượng.
• Cá hồi thường chọn những dòng suối nước ngọt nơi có độ cao lớn hơn vùng đồng bằng để đẻ trứng. Các con cá con sau khi nở ra sẽ tiếp tục sống tại dòng suối này trong khoảng thời gian từ sáu tháng tới ba năm. Nhưng không phải tất cả trứng cá hồi đều nở ra con và sống sót, chỉ có khoảng 10% trứng cá hồi sống sót tới giai đoạn này. Theo thời gian thì những thay đổi bên trong cơ thể cá hồi cho phép chúng sống và thích nghi trong môi trường nước mặn.

2. Quá trình cá hồi ngược dòng suối tìm về cội nguồn

• Những con cá non khi có những thay đổi để thích nghi với môi trường nước mặn sẽ dành từ một tới năm năm (tùy theo loài cá hồi) để sinh sống ngoài biển khơi và trưởng thành về giới tính. Sau đó, chúng quay về dòng sông quê hương để thực hiện quá trình sinh sản. Chúng ta vẫn thường thắc mắc là làm sao cá hồi có thể xác định được phương hướng nơi chúng sinh ra để quay về, thì không có câu trả lời xác định, chỉ có giả thuyết nói rằng đó là do khứu giác của chúng rất tốt và nhạy nên có thể tìm được cách định vị để quay về dòng sông cội nguồn.
• Từ biển khởi quay về dòng suối nơi mình sinh ra, cá hồi có thể di chuyển hàng trăm dặm ngược dòng nước chảy nhanh và mạnh. Ước tính chúng phải vượt qua hơn 3200km, qua các thác nước để tìm về các dòng suối nông để đẻ trứng. Trên đoạn đường di chuyển xa và mệt đó, cũng có rất nhiều con đã chết vì kiệt sức. Giai đoạn cá hồi bơi ngược dòng về dòng nước ngọt, chúng không nạp thêm thức ăn nữa vì trứng phát triển và tinh trùng cá đã chèn hết bao tử chúng. Thay vào đó, cá hồi sử dụng nguồn chất béo dự trữ trong cơ thể mà thời gian qua đã nạp ở vùng biển nước mặn.

3. Quá trình cá hồi đẻ trứng

• Khi cá hồi đã vượt qua được chặng đường dài để đến vùng suối cao và lựa chọn được địa điểm thích hợp thì chúng sẽ bắt đầu vào giai đoạn đẻ trứng. Trước khi bước vào giai đoạn này, cá hồi đã trải qua những thay đổi về cơ thể, có những sự thay đổi khác nhau tùy theo loài. Chẳng hạn như mọc răng nanh, mọc bướu, phát triển bướu gù (đó là sự uốn cong của hàm ở loài cá hồi đực).
• Bắt đầu vào giai đoạn đẻ trứng, trước khi đẻ, cá hồi cái dùng đuôi để tạo một vùng áp suất thấp, khiến sỏi trôi xuôi dòng suối và tạo một hố lõm nông gọi là ổ sỏi để cá hồi cái có thể đẻ trứng vào đó. Trứng cá hồi thường có màu cam tới đỏ. Trong quá trình đó, sẽ có một hoặc nhiều con cá hồi đực bơi cạnh con cái và giải phóng lượng tinh trùng lên trên vùng trứng của con cái để thụ tinh.
• Tiếp theo, con cái đẩy sỏi và bụi bao phủ lấy trứng và tiếp tục bơi để tạo các ổ sỏi tiếp theo. Liên tục như vậy cho đến khi con cái đẻ hết trứng của nó. Người ta ước tính trung bình một con cái có thể làm đến 7 ổ sỏi đẻ trứng như vậy trong một lần đẻ trứng.

4. Tại sao cá hồi chết sau khi đẻ trứng?

Khi cá hồi cái đẻ trứng xong và cá hồi đực giải phóng tinh trùng đã tốn của chúng rất nhiều năng lượng, lại thêm quá trình bơi ngược dòng tìm về vùng nước ngọt khiến cho sức khỏe của chúng kém đi. Những thay đổi ở môi trường sống cũng không tạo được sự thuận lợi cho loài cá hồi, khiến chúng suy giảm càng nhanh.

Người ta thấy rằng cá hồi đực chết trong vòng vài ngày còn cá hồi cái chỉ có thể sống trong vòng vài tuần tiếp theo với sứ mệnh bảo vệ trứng và cuối cùng cũng chết vì kiệt sức. Đó là lý do khiến cho loài cá hồi thường chết đi sau khi hoàn thành sứ mệnh duy trì nòi giống của mình. Cá hồi lại tiếp tục vòng đời sinh trưởng, phát triển và quay về dòng suối với chức năng sinh sản sau đó.

Chúng tôi đã giải thích cho bạn biết tại sao cá hồi chết sau khi đẻ trứng. Hy vọng bạn đã hiểu thêm về loài sinh vật này cùng tập tính sinh sản, sinh trưởng của nó. Trung tâm sửa chữa điện lạnh – điện tử Limosa còn rất nhiều những bài viết giải đáp cho bạn những câu hỏi tại sao rất thú vị, hãy theo dõi trên trang Limosa.vn của chúng tôi nhé.