Hướng tiếp xúc là gì? Vai trò của hướng tiếp xúc là gì?

Bạn có biết rằng cây dây leo có thể quấn quanh các vật thể để tăng diện tích bắt sáng, tìm kiếm dinh dưỡng, và bám trụ vững chắc? Đó là những ví dụ về hướng tiếp xúc, một trong những kiểu hướng động của thực vật. Trong bài viết này, hãy cùng Trung tâm sửa chữa điện lạnh – điện tử Limosa tìm hiểu về khái niệm hướng tiếp xúc là gì, cơ chế, các loại, và vai trò của hướng tiếp xúc trong sự phát triển của thực vật.

1. Hướng tiếp xúc là gì và vai trò của nó trong sự phát triển của thực vật

Hướng tiếp xúc là gì? Hướng tiếp xúc là một trong những kiểu hướng động của thực vật, tức là sự phản ứng sinh trưởng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định. Hướng tiếp xúc là phản ứng sinh trưởng đối với sự tiếp xúc với một vật thể nào đó, thường là giá thể, cọc, hàng rào, giàn, hay các cây khác. Hướng tiếp xúc giúp cây thích nghi với môi trường sống, tăng khả năng bám trụ, tìm kiếm ánh sáng và dinh dưỡng, cũng như tạo ra những hình thái đẹp mắt cho cây.

2. Cơ chế của hướng tiếp xúc là gì

Cơ chế của hướng tiếp xúc dựa trên sự sinh trưởng không đồng đều của các tế bào ở hai phía của cơ quan thực vật. Các tế bào ở phía không được tiếp xúc kích thích sinh trưởng nhanh hơn so với các tế bào ở phía được tiếp xúc. Do đó, cơ quan thực vật uốn cong về phía tiếp xúc và quấn quanh vật tiếp xúc.

Sự sinh trưởng không đồng đều của các tế bào có thể do nhiều yếu tố gây ra, như áp lực cơ học, sự di chuyển của hoocmon auxin, hay sự biến dạng của các tế bào. Một số nghiên cứu cho rằng hoocmon auxin có vai trò quan trọng trong việc điều hòa hướng tiếp xúc. Hoocmon auxin là một loại hoocmon thực vật có khả năng kích thích hoặc ức chế sinh trưởng của các tế bào. Hoocmon auxin được sản xuất ở ngọn cây và di chuyển xuống các phần khác theo dòng chảy từ cao xuống thấp. Khi cơ quan thực vật tiếp xúc với một vật thể, hoocmon auxin bị ngăn chặn ở phía được tiếp xúc và tích tụ ở phía không được tiếp xúc. Do đó, hoocmon auxin kích thích các tế bào ở phía không được tiếp xúc sinh trưởng nhanh hơn và làm cho cơ quan uốn cong.

3. Các loại hướng tiếp xúc

Hướng tiếp xúc có thể được chia thành hai loại chính: hướng tiếp xúc tích cực và hướng tiếp xúc âm tính.

• Hướng tiếp xúc tích cực là khi cơ quan thực vật uốn cong và quấn quanh vật tiếp xúc. Đây là loại hướng tiếp xúc phổ biến nhất và có nhiều ví dụ trong tự nhiên. Ví dụ: các loài cây dây leo như nho, trầu bà, bầu bí, dưa leo, … có thân hoặc tua cuốn để quấn quanh giá thể, cọc, hàng rào, giàn, hay các cây khác. Hướng tiếp xúc tích cực giúp cây dây leo tăng diện tích bắt sáng, tìm kiếm dinh dưỡng, và bám trụ vững chắc.
• Hướng tiếp xúc âm tính là khi cơ quan thực vật uốn cong và tránh xa vật tiếp xúc. Đây là loại hướng tiếp xúc ít gặp hơn và thường liên quan đến sự phòng vệ của cây. Ví dụ: một số loài cây có gai như hồng, xương rồng, … có thể uốn cong các gai của mình để tránh bị động vật ăn hay làm tổ trên cây. Hướng tiếp xúc âm tính giúp cây bảo vệ bản thân khỏi những tác nhân gây hại.

4. Vai trò của hướng tiếp xúc trong sự phát triển của thực vật

Hướng tiếp xúc có nhiều vai trò quan trọng trong sự phát triển của thực vật, như:

• Giúp cây thích nghi với môi trường sống khác nhau. Cây dây leo có thể sống ở những nơi có ít ánh sáng, ít dinh dưỡng, hay ít không gian bằng cách quấn quanh các vật thể để tăng diện tích bắt sáng, tìm kiếm dinh dưỡng, và mở rộng không gian sống. Cây có gai có thể sống ở những nơi có nhiều động vật ăn hay làm tổ trên cây bằng cách uốn cong các gai để tránh bị tổn thương.
• Giúp cây tăng khả năng bám trụ và chống chịu lực kéo. Cây dây leo có thể bám chặt vào các vật thể để chống lại sức gió, sức nặng của hoa quả, hay sự can thiệp của con người. Cây có gai có thể giảm thiểu sự di chuyển của các tế bào khi bị lực kéo hay va đập.
• Giúp cây tạo ra những hình thái đẹp mắt và thu hút sự chú ý của con người. Cây dây leo có thể tạo ra những khuôn viên xanh mát, những giàn hoa rực rỡ, hay những hàng rào tự nhiên. Cây có gai có thể tạo ra những hình dạng kỳ lạ, những hoa đẹp, hay những quả ngọt.

5. Kết luận

Hướng tiếp xúc là gì? Hướng tiếp xúc là một kiểu hướng động của thực vật đối với sự tiếp xúc với một vật thể nào đó. Hướng tiếp xúc có cơ chế dựa trên sự sinh trưởng không đồng đều của các tế bào ở hai phía của cơ quan thực vật. Hướng tiếp xúc có hai loại là hướng tiếp xúc tích cực và hướng tiếp xúc âm tính. Hướng tiếp xúc có nhiều vai trò quan trọng trong sự phát triển của thực vật, như giúp cây thích nghi với môi trường sống, tăng khả năng bám trụ và chống chịu lực kéo, tạo ra những hình thái đẹp mắt và thu hút sự chú ý của con người. 

Trên đây là những thông tin liên quan đến chủ đề hướng tiếp xúc là gì mà Trung tâm sửa chữa điện lạnh – điện tử Limosa muốn chia sẻ đến bạn. Hi vọng qua bài viết này, bạn đã có được những kiến thức bổ ích và thú vị về hướng tiếp xúc của thực vật. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết này!