Đậu mùa khỉ là gì? Nguyên nhân và dấu hiệu đậu mùa khỉ

Bệnh đậu mùa khỉ là một bệnh hiếm gặp và gây ra khi người bị nhiễm phải virus đậu mùa khỉ. Tại Việt Nam, ca đầu tiên của bệnh này đã được ghi nhận tại TPHCM. Nếu bạn chưa biết đậu mùa khỉ là gì, hãy cùng Limosa tìm hiểu ngay.

1. Đậu mùa khỉ là gì?

Đậu mùa khỉ (Monkeypox) là một loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus đậu mùa khỉ gây ra, thuộc họ hàng của virus đậu mùa. Trước đây, virus đậu mùa khỉ đã được xóa sổ vào những năm 1980. Mặc dù đây là một bệnh hiếm thấy ở con người, nhưng nó đã và đang bùng phát ở gần 80 quốc gia trên khắp thế giới.

Ban đầu, bệnh được phát hiện ở khỉ và thường phổ biến ở các khu vực rừng mưa nhiệt đới ở Trung và Tây Phi, và hiếm khi xuất hiện ở châu Âu. Tuy nhiên, vào năm 1970, các trường hợp đầu tiên của bệnh đậu mùa khỉ ở con người được ghi nhận tại Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC). Từ đó, bệnh đã xuất hiện ở 11 quốc gia châu Phi, bao gồm Benin, Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Cộng hòa Dân chủ Congo, Gabon, Bờ Biển Ngà, Liberia, Nigeria, Cộng hòa Congo, Sierra Leone và Nam Sudan.

Năm 2003, CDC Hoa Kỳ thông báo về đợt bùng phát đậu mùa khỉ đầu tiên được báo cáo bên ngoài châu Phi. Đợt bùng phát này liên quan đến việc nhập khẩu động vật có vú nhiễm bệnh vào Mỹ.

Trong những năm 2018 và 2019, có các trường hợp đậu mùa khỉ được chẩn đoán ở du khách từ Vương Quốc Anh (2 ca), Israel (1 ca) và Singapore (1 ca) có lịch sử du lịch từ Nigeria.

Các nhà khoa học đánh giá rằng đợt bùng phát đậu mùa khỉ gần đây là lớn nhất từ trước đến nay tại châu Âu, đặc biệt đáng chú ý vì bệnh đã xuất hiện ở những quốc gia không phải là nơi thường xuyên ghi nhận loại bệnh này. Giáo sư y tế công cộng Jimmy Whitworth tại Trường Y học Nhiệt đới London đã lưu ý: “Các nước đang dần mở cửa trở lại và người dân bắt đầu đi du lịch, điều này tạo ra cơ hội cho việc lây lan của các bệnh truyền nhiễm. Sự gia tăng của đậu mùa khỉ trong những năm gần đây ở Tây và Trung Phi, cộng với việc có người mang bệnh từ Tây Phi tham gia du lịch, có thể tạo điều kiện cho bệnh lan ra châu Âu”

Nhiều người lo ngại rằng trong bối cảnh thế giới vẫn đang phục hồi sau đại dịch Covid-19, virus đậu mùa khỉ có thể tạo ra một đại dịch mới trong tương lai.

2. Nguyên nhân gây bệnh đậu mùa khỉ là gì?

Dữ liệu từ điều tra dịch tễ cho thấy, nguyên nhân gây bệnh đậu mùa khỉ là do virus đậu mùa khỉ thuộc giống Orthopoxvirus trong họ Poxviridae. Virus này có hai chủng chính là chủng Congo và chủng Tây Phi. Trong đó, chủng Congo thường gây bệnh nặng hơn, với tỷ lệ tử vong khoảng 10%, trong khi chủng Tây Phi thường có tỷ lệ tử vong khoảng 1%.

Virus đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1958 khi xảy ra hai đợt bùng phát bệnh giống như thủy đậu ở những con khỉ được giữ trong phòng thí nghiệm để nghiên cứu. Do đó, tên bệnh được đặt là “đậu mùa khỉ.”

Các loại virus khác trong cùng họ thường gây ra các bệnh như đậu mùa, còn được gọi là “bệnh đậu bò.” Tuy nhiên, virus đậu mùa khỉ đã được phát hiện ở một số loài động vật, bao gồm một số loài khỉ và động vật gặm nhấm khác. Virus này cũng có khả năng lây truyền sang người, nhưng con người không phải là ổ chứa tự nhiên của virus.

3. Dấu hiệu nhận biết đậu mùa khỉ là gì?

Quá trình nhiễm bệnh đậu mùa khỉ được chia thành hai giai đoạn với các dấu hiệu đặc trưng như sau:

Giai đoạn đầu tiên:

• Thời gian kéo dài từ 1-5 ngày sau khi tiếp xúc với virus.
• Triệu chứng đặc trưng bao gồm:
• Sốt.
• Nhức đầu dữ dội.
• Sưng hạch bạch huyết (nổi hạch).
• Đau lưng và đau cơ.
• Suy nhược cơ thể (thiếu năng lượng).

Giai đoạn thứ hai:

• Bắt đầu xuất hiện trong 1-3 ngày sau khi bệnh nhân bắt đầu có sốt.
• Phát ban trên da, thường tập trung nhiều hơn ở mặt và tứ chi hơn là trên thân.
• Quá trình phát ban tiến triển theo thứ tự:
• Rát da (tổn thương phẳng).
• Sẩn ngứa (các nốt mẩn nhô cao).
• Mụn nước (tổn thương chứa dịch bên trong).
• Mụn mủ (tổn thương chứa dịch vàng).

Các triệu chứng đặc hiệu giúp phân biệt bệnh đậu mùa khỉ và bệnh đậu mùa thông thường bao gồm:

• Sưng hạch bạch huyết trong trường hợp của đậu mùa khỉ.
• Phát ban khó chịu xuất hiện sau 1-3 ngày sau khi bệnh nhân bắt đầu có sốt.
• Vết phát ban thường bắt đầu ở mặt và sau đó lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
• Các tổn thương trên cơ thể của người bệnh trải qua quá trình từ rát, sẩn, mụn nước, mụn mủ và cuối cùng các vết thương đóng vảy trước khi khỏi bệnh và để lại sẹo. Triệu chứng có thể tồn tại hơn 4 tuần trước khi hồi phục, nhưng thường biến mất sau 2 tuần. Da của người mắc bệnh sẽ hình thành sẹo do tổn thương.

Trên đây là tất tần tật kiến thức về đậu mùa khỉ là gì mà Trung tâm sửa chữa điện lạnh – điện tử Limosa đã tổng hợp được. Nếu còn thắc mắc gọi chúng tôi qua HOTLINE 1900 2276 nhé.