Công đoàn là gì? Người lao động có bắt buộc tham gia công đoàn?

Công đoàn là gì? Công đoàn là một tổ chức quan trọng trong lĩnh vực quan hệ lao động. Vai trò của công đoàn đối với người lao động và câu hỏi về việc người lao động có bắt buộc tham gia công đoàn hay không sẽ được Trung tâm sửa chữa điện lạnh – điện tử Limosa giải thích trong phần sau.

1. Công đoàn là gì?

Theo Điều 1 Luật công đoàn 2012, công đoàn là:

– Tổ chức quy mô lớn đại diện cho tầng lớp công nhân và người lao động, được thành lập dựa trên tình nguyện, là thành viên tích cực trong hệ thống chính trị của xã hội Việt Nam và hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

– Đại diện cho cán bộ, công chức, viên chức, công nhân, và tất cả các người lao động khác, cùng với các tổ chức nhà nước, tổ chức kinh tế và xã hội, để bảo vệ và thúc đẩy quyền và lợi ích hợp pháp và công bằng của người lao động.

– Tham gia vào quản lý của nhà nước và quản lý kinh tế – xã hội, tham gia vào việc thanh tra, kiểm tra và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước

– Tiến hành công tác tuyên truyền và thúc đẩy người lao động tham gia vào việc học tập để nâng cao trình độ và kỹ năng nghề nghiệp, tuân thủ pháp luật, và đóng góp vào xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam theo lý thuyết xã hội chủ nghĩa.

Qua đây có thể hiểu công đoàn là gì? Công đoàn được thành lập dựa trên cơ sở tự nguyện, nhưng những lợi ích mà công đoàn mang lại góp phần đảm bảo được quyền lợi dành cho người lao động.

2. Vai trò của công đoàn là gì?

Theo quy định tại Điều 10 của Hiến pháp năm 2013, “Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị – xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện cho người lao động, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế – xã hội; tham gia kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp về những vấn đề liên quan đến quyền, nghĩa vụ của người lao động; tuyên truyền, vận động người lao động học tập, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, chấp hành pháp luật, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.”

Vai tṛò của tổ chức cũng là nói đến sự tác động của tổ chức đó đến tiến tŕnh phát triển của lịch sử và cách mạng, được phản ánh trên lĩnh vực kinh tế, chính trị, xă hội. Về vai trò của công đoàn trong quan hệ lao động, theo Điều 188 của Bộ Luật Lao động năm 2012, công đoàn có những vai trò cơ bản sau đây:

• Đại diện: Công đoàn cơ sở đóng vai trò đại diện cho đoàn viên công đoàn và người lao động, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp và chính đáng của họ.
• Tham gia thương lượng: Công đoàn tham gia vào quá trình thương lượng, ký kết thỏa ước lao động tập thể, thang lương, bảng lương, định mức lao động, quy chế trả lương, quy chế thưởng, nội quy lao động và quy chế dân chủ ở doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức.
• Giải quyết tranh chấp: Công đoàn hỗ trợ trong việc giải quyết tranh chấp lao động, đặc biệt khi có xung đột về lợi ích của người lao động, và có thể tổ chức đình công trong trường hợp cần thiết.
• Hợp tác và đối thoại: Công đoàn tham gia vào quá trình đối thoại và hợp tác với người sử dụng lao động để xây dựng một môi trường lao động hài hoà, ổn định và tiến bộ tại các doanh nghiệp và cơ quan.

Như vậy, công đoàn đóng một vai trò quan trọng trong bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động và là một phần quan trọng trong quan hệ lao động xã hội.

3. Người lao động có phải bắt buộc tham gia công đoàn?

Sự phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã dẫn đến sự phát triển và phức tạp hóa quan hệ lao động. Vì vậy, vai trò của tổ chức Công đoàn trong quan hệ lao động trở nên càng quan trọng hơn, và nó đã được tối ưu hóa để bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động. Quan trọng hơn, vai trò này đã được định rõ trong Hiến pháp năm 2013, Luật Công Đoàn năm 2012 và Bộ Luật Lao động năm 2019.

Căn cứ vào các quy định của Luật Lao động và Luật Công đoàn ở Việt Nam, tham gia công đoàn là quyền của người lao động và không bắt buộc. Người lao động có quyền tự do quyết định liệu họ có muốn gia nhập và tham gia hoạt động của công đoàn hay không. Việc tham gia công đoàn là tùy thuộc vào sự lựa chọn cá nhân của mỗi người lao động và không thể ép buộc.

Tuy nhiên, công đoàn vẫn có vai trò quan trọng trong bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động và có thể cung cấp nhiều dịch vụ và lợi ích cho các thành viên của họ. Việc tham gia công đoàn có thể giúp người lao động tăng cường quyền lợi của họ trong môi trường làm việc.

Hy vọng bài viết công đoàn là gì có thể giúp bạn biết về công đoàn. Nếu bạn có vướng mắc hay ý kiến gì thì hãy liên hệ Trung tâm sửa chữa điện lạnh – điện tử Limosa qua HOTLINE 1900 2276 nhé.